Winter

Morgenochtend om 7:08 begint de winter. Op dat moment staat de zon exact op de steenbokskeerkring op het zuidelijk halfrond. De winter duurt nog tot 20 maart 2008, want begint om 6:48 de volgende lente. De winter duurt - dankzij de schrikkeldag - 88 dagen, 23 uur en 40 minuten en is daarmee het kortste seizoen.

 

Koud!
En natuurlijk is de winter het koudste seizoen. Daar staat de winter bekend om. In de winter worden de dagen langzaamaan langer, maar door de zwakke zonnestraling koelt het zeewater nog steeds af. Het zeewater bereikt zijn minimumtemperatuur pas eind februari of begin maart.
De winter zit dus eigenlijk tussen twee extremen: de korte dagen met weinig zonnestraling in het begin en de langere dagen met koud zeewater op het einde.
Het koude zeewater zorgt ervoor dat het op de aarde in de winter veel kouder is dan in de herfst. De planeet Mars heeft geen water, waardoor de bodem heel snel reageert op de verandering van de zonsintensiteit door de seizoenen, maar ook door de wisselende afstand van de planeet tot de zon.

 

Zon
In januari staat de aarde het dichtst bij de zon, maar warm wordt het niet: januari is in gebieden met een beetje een landsklimaat de koudste maand van het jaar. Voor gebieden aan de kust is dat februari. In Nederland is het ook niet zo makkelijk om de koudste maand aan te wijzen:

 

Jaar Januari Februari Maart
2003 3,5 2,1 7,7
2004 4,0 5,3 6,1
2005 5,5 2,8 6,6
2006 1,1 3,0 4,0
2007 7,5 6,3 8,4

Normaal 3,0 3,1 5,7
Weerstation Uithoorn

2006 was een uitzonderlijk jaar, met een vrij koude winter, een hete zomer en een warme herfst, gevolgd door de warme winter van 2007. De afgelopen vijf winters waren op één na allemaal aan de warme kant.

 

Jaartemperatuur
Hieronder een grafiek van de gemiddelde temperatuur door het jaar heen. Opmerkelijk vind ik de twee inzakkingen in de winter, de ene in begin januari (het zal toch niet komen door de Elfstedentocht van 1997?) en een inzakking halverwege februari. Daartussen is de grafiek gek genoeg volkomen vlak.

Even vooruitblikken op de rest van het jaar: Een opmerkelijke temperatuursdip in april, waarna de temperatuur in mei weer hard omhoog gaat. Vervolgens loopt de temperatuur in juni en juli geleidelijk op. Het maximum lijkt begin augustus op te treden. Daarna zakt de temperatuur vrij snel. Het snelst daalt de temperatuur in de echte herfstmaanden oktober en november. In december komt aan die daling een eind, al gaat de temperatuur eind december, net als de winter is begonnen opeens weer onderuit.

 

Momenteel zit de temperatuur ver onder de grafiek. Ik weet er alles van. Desondanks wordt 2007 vrijwel zeker een recordwarm jaar. Daarbij heeft 2007 mijn betoog over de toegenomen seasonal lag met de grond gelijk gemaakt.

 

Gemiddelde maandtemperatuur 2007:
Januari 7,5 (3,0) [-3,3 - 13,8]
Februari 6,3 (3,1) [-1,8 - 12,7]
Maart 8,4 (5,7) [0,7 - 18,2]
April 13,4 (8,2) [3,0 - 28,6]
Mei 14,5 (12,5) [6,3 - 27,5]
Juni 17,7 (15,0) [10,0 - 32,4]
Juli 17,2 (17,1) [11,3 - 26,4]
Augustus 17,8 (17,1) [9,4 - 30,0]
September 14,5 (14,3) [7,2 - 21,8]
Oktober 10,5 (10,6) [0,9 - 17,4]
November 7,4 (6,6) [-1,4 - 14,8]
December volgt

 

Tussen haakjes de "normale" temperatuur en tussen vierkante haakjes de minimum- en maximumtemperatuur. Alle maanden (en met name april) waren warmer dan "normaal", behalve juli en oktober. Juli was een waardeloze maand in Nederland, maar was desondanks amper kouder dan gewoonlijk. Oktober daarentegen was niet verkeerd voor een Oktober, maar was toch kouder dan gewoonlijk. Sinds ik studeer ken ik Oktober alleen als een grijze, sombere maand, maar ik krijg steeds meer het idee dat dat vroeger heel anders was.

 

Sunclock
Ik kon het niet laten: een Sunclock. Hier een sunclock met de zon netjes op de steenbokskeerkring geplakt:

 

 

Vanaf morgen worden de dagen weer langer. Daar heb ik nou al een half jaar op gewacht!