Het slechtste NJK ooit

Large kampioen!

Afgelopen week werd het Nederlands Jeugdkampioenschap schaken in Haarlem gespeeld. Het is het eerste NJK sinds hele lange tijd waar ik niet heen ben geweest. Tot en met vorig jaar was Ewood altijd van de partij. We hebben vele mooie momenten beleefd: in Nijmegen met Pascal, daarna vier jaar in de kop van Noord-Holland en vervolgens nog drie jaren in Venlo met de oude lui. In deze jaren was het toernooi altijd perfect georganiseerd, hoewel de prijsuitreiking bij het laatste jaar in Schagen wel errug lang duurde. In Venlo was de sfeer wat minder, maar de deelnemers en vooral de ouders/ begeleiders werden wel serieus genomen. Elke dag was er weer een rondebulletin en de standen en uitslagen waren up to date.

Hoe anders is het dit jaar. Het schaken in Nederland is aan het sterven. Een niet nader te noemen grootmeester zei het al. De KNSB is tot op het bot verrot. Werkelijk waar alles gaat mis de laatste tijd. Het begon jaren geleden al met de jeugdtrainingen die op een chaotische bende uitdraaiden. Vervolgens werd de KNSB-site veranderd, waarbij veel linkrot ontstond en waardoor een hoop archiefmateriaal onbereikbaar werd. Bovendien was de site er geen haar beter op geworden. Op 12 november 2008 heb ik een mailtje naar de KNSB gestuurd om te vragen waar die verandering nou voor nodig was; ik heb er nooit meer antwoord op gehad.

Vorig jaar waren er zowaar enkele goede ontwikkelen te zien, zoals het NK Internet en de Internetclubcompetitie. Helaas lijkt deze vernieuwingsslag ten koste te gaan van het echte schaken: het NK voor volwassenen werd in "Schaatsbergen" gespeeld, ver weg van de bewoonde wereld. Door de financiële crisis was het prijzengeld "laag" en dat betekende meteen dat de nationale toppers geen zin hadden om mee te doen. Slechts Tiviakov kwam, maar hij verliet na drie ronden woedend het toernooi. Dit berichtte de KNSB:

Tiviakov trekt zich terug uit NK Schaken

Sergei Tiviakov heeft zich per direct teruggetrokken uit het NK Schaken in Haaksbergen. De Groningse grootmeester sprak na de loting van afgelopen vrijdag remise af met zijn tegenstander in de laatste ronde, zijn stadgenoot Sipke Ernst. Dat, omdat hij anders niet in kon gaan op een lucratieve aanbieding om in de Kroatische clubcompetitie te spelen.

Uiteindelijk bleken de zaken "ietsjes" genuanceerder te liggen en was het al lang bekend dat Tiviakov de laatste ronde niet kon spelen. Hij had lang van tevoren beloofd in de Kroatische competitie te spelen. De KNSB vond het echter geen punt om een breuk te forceren, waardoor het NK nog maar uit negen deelnemers bestond. Hulde!

Dit jaar was de organisatie van het NK Jeugd een drama. Het toernooi had niet eens een echte site, maar een soort subsite in de KNSB-site. Het is een zeer slechte site, die het nieuws altijd veel te laat meldt. De verslagen zijn tenenkrommend slecht. Per categorie worden drie zinnen gebruikt om de resultaten van de afgelopen speelronde te beschrijven. De verslagen beperken zich tot niet veel meer dan scorebordjournalistiek. En dan de titels van die verslagen: "Verslag ronde 2", "David Klein alleen aan kop bij de A-jeugd", "David Klein ten onder tegen Ootes. Vier man aan kop bij A-jeugd". Afgaande op de titels zou je denken dat het NK om David Klein draaide, wat helemaal niet zo was. Verder lukte het de organisatie niet om de livepartijen fatsoenlijk uit te zenden. Daar was het hele toernooi gedonder mee.

Over het niveau van het NK zijn louter teleurstellende conclusies te trekken. Met slechts 22 deelnemers in de A-categorie waren er in vergelijking met de andere jaren al weinig deelnemers in de hoofdcategorie. Je zou verwachten dat dat de kwaliteit ten goede zou komen, maar niets is minder waar. Maar liefst vier deelnemers waren niet eens in het bezit van een FIDE-rating en dan had je er nog een paar die een rating onder de 2000 hadden. Dan houd je nog zestien 2000-plussers over, toch wel erg weinig. Zijn er zo weinig talenten in Nederland?!

Topfavoriet was Bobbin. Hij zou het toernooi moeten winnen, de 2500-grens passeren en dan het WK gaan spelen. Zo was het voor hem uitgedacht. Concurrentie zou hij kunnen verwachten van Benjamin Bok, Stefan Kuipers en natuurlijk van onze Large. Maar Bobbin was uit vorm, had slecht geslapen, was verliefd en eigenlijk had hij er ook geen zin in. Maar het was part of the deal; hij zou in ruil voor zijn deelname een wildcard krijgen voor het "echte" NK, zo liet hij zich tijdens een interview ontvallen. Op Utrechtschaak was MD hier (terecht) verbolgen over:

za 08-05-2010 12:30 MD

"maar dat in ruil voor zijn deelname hij een wildcard heeft gehad voor het komende NK" ??? 

Daar zullen enkele GM's wel raar van opkijken lijkt me... De positie van Monique Stam is nu echt onhoudbaar. Ik heb er geen ruchtbaarheid aan willen geven, maar dit kan echt niet langer zo. Een maand geleden heb ik haar per mail een dringend verzoek gestuurd om op te stappen als bestuurslid jeugdzaken. Een reactie heb ik niet ontvangen. Daarom herhaal ik nu maar hier mijn verzoek: 

Monique, Leg onmiddelijk je functie als bestuurslid jeugdzaken neer. Naast de motivatie die ik per mail stuurde is er nog een belangrijke motivatie bijgekomen: Robin gaat er veel last van krijgen als je nog langer bij de KNSB betrokken blijft.

Vreemd genoeg was Dimitri Reinderman het hier totaal mee oneens:

za 08-05-2010 12:36 Dimitri Reinderman

"Daar zullen enkele GM's wel raar van opkijken lijkt me"

Daar heb ik me twijfels over. Enkele GM's zullen het wel schandelijke laster vinden wat MD schrijft.

Het is dat ik nog steeds geen reactie heb ontvangen op mijn verzoek voor een USF-account, anders had ik "Poek" wel tot de orde geroepen. Het is maar al te duidelijk dat Monique Stam deze deal heeft gemaakt. De hele KNSB staat in dienst van Bobbin. Het is onacceptabel dat de zoon van een bestuurslid zo'n voorkeursbehandeling krijgt. Waarom doen we er niks tegen? De enige in de KNSB die het met de gang van zaken niet eens was, was Yge V. (laat ik hem nu toch maar noemen), maar hij werd eind 2008 uit de KNSB gewerkt:

"In goed overleg hebben de KNSB en de coördinator Talentontwikkeling Yge Visser besloten dat Yge Visser per 1 oktober zijn werkzaamheden bij de KNSB beëindigt." Yeah, right...

Overigens vrees ik dat Reinderman wel gelijk heeft wat betreft het animo voor het "echte" NK. Dat is echt schandalig laag. De topschakers die niet naar het NK gaan zouden zich verplicht een jaar lang hun ogen uit hun kop moeten schamen!

Laatsterondedrama

Goed, terug naar het NJK. Large stond met het ingaan van de laatste ronde gedeeld aan kop met Yorick ten Hagen. Een halfje minder hadden David Klein, Stefan Kuipers en Anne Haast. Large had de goeien al gehad en hij speelde in de laatste ronde slechts tegen Nicky Law, terwijl ten Hagen tegen Benjamin Bok speelde. Dat beloofde dus was. Large kwam ook al heel snel goed te staan:

1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 Bg7 4. e4 d6 5. Nf3 O-O 6. Be2 Nbd7 7. O-O e5 8. Be3 Re8 9. d5 Nh5 10. Ne1 Nf4 11. Rc1 Nxe2+ 12. Qxe2 f5 13. f3 f4 14. Bf2 g5 15. c5? Nxc5 16. Qc4 b6 17. b4

Hier deed Large 17...La6! en dwong wit tot 18.b5, waarna hij zijn pion nooit meer terugzag. Ewood besloot af te reizen naar de provinciehoofdstad, want Large zou wel winnen, terwijl zijn concurrent na een veelbelovende opening zichzelf leegofferde en verloor.

Het was echter niet zo simpel. Large miste een paar keer een betere voortzetting, maar zijn plan om de verdwaalde witte toren op a5 aan de tand te voelen, was ook goed: 

18. b5 Bc8 19. Na4 Kh8 20. Nxc5 bxc5 21. Qd3 Rg8 22. Rc4 Qe8 23. Ra4 Bd7 24. Ra5 Bf6 25. g4 h5 26. h3 Kg7 27. Kg2 Rh8 28. Nc2 Rh6 29. Rg1 Bd8 30. Na3 hxg4 31. fxg4

Hier was het logische vervolg 31...c6. Zwart haalt een kwaliteit op en staat dan op winst. In plaats daarvan deed Large 31...Lc8? en ging hij met 32. Ta4 a6 33. Tb1 Tb8 34. Txa6 Lxa6 35. bxa6 Txb1 36. Pxb1 de kwaliteit winnen. Nu bleef zijn zwartveldige loper echter ingeblikt. In tijdnood is de stelling nog steeds tricky. Wit heeft een vrijpion die in de gaten moet worden gehouden, zwart heeft nog steeds aanvalskansen. In tijdnood werd er niet perfect gespeeld:

36...Be7 37. Nc3 Qb8 38. Qb5 f3+ 39. Kg1 Rh8 40. Qd7 Qe8.

Zwart biedt dameruil aan, want wits dame wordt anders vervelend. Een teken dat er iets goed is misgegaan, want nu heeft zijn zet ...f3+ alleen maar pionnen verzwakt. Het eindspel is dan ook geen pretje voor zwart. Wits a-pion is weer een sterke troef, terwijl zwarts loper weinig doet. Zwarts plan is om met de koning naar de damevleugel te lopen en dan met ...c7-c6 te breken. 

41. Qxe8 Rxe8 42. Nb5 Ra8 43. a7 Kf7 44. Be1 Bd8 45. Bd2...

Aan winst hoeft zwart al niet meer te denken. In deze stelling heeft zwart weinig zetten. Constructieve zetten als 45...Ke7 of e8 falen op 46.Lxg5(+). Hoewel zwart zijn prutloper dan eindelijk kan ruilen, lopen wits pionnen dan hard door. Daarom deed Large maar 45...c4!? Het idee is om de witte loper af te leiden, waardoor het plan wel kan worden uitgevoerd. Zulke zetjes kunnen net het verschil betekenen tussen remise en verlies.

46. Kf2 c3 47. Bxc3 Ke7 48. Bd2 Kd7 49. Be3 c6 50. dxc6+ Kxc6 51. a4...

Zwart heeft het plan uitgevoerd. Jammer genoeg is stelt zijn pionnenmassa op de damevleugel nu weinig meer voor. Wel kan hij eindelijk zijn prutloper afruilen. 51...Bb6 52. Kó Rf8+ 53. Ke2 Bxe3 54. Kxe3... Wit had nog slim kunnen doen met 52.Lxb6 Kxb6 53.Pxd6. Dat eindspel ziet er gunstig uit. Overigens beweert de computer dat zwart nu remise kan houden door te gaan niksen. Wat zwart doet moet echter ook voldoende zijn.

54...Kb7 55. Kd3! Rf3+ 56. Kc4 Rxh3 57. Nxd6+ Kxa7 58. Nf7...

Nu zullen de zwarte pionnen vallen. Zwart heeft hier echter nog een slimme verdediging, gevonden door Grotovsky, die probleemloos remise maakt: 58...Tf3! 59.Pxg5 Tf4 60.Kd5 Txg4 en beide pionnen kunnen worden ingerekend, waarna remise een feit is. Large deed het echter anders: hij ging op de a-pion af.

58...Ra3 59. Kd5 Rxa4 60. Kxe5 Kb7 61. Nxg5 Kc8.

Nu kan wit waarschijnlijk wel winnen, maar nu begon hij suboptimale zetten te doen:

62. Kf6?! Kd7 63. Kf5 Ke7 64. Nh3 Ra1 65. g5 Kf7 66. Nf4 Rf1 67. e5 Re1 68. g6+ Kg7 69. e6 Kf8? 70. Kf6 Re4? 71. Nd5 Ke8

Het drama is bijna compleet: wit kan op allerlei manieren winnen, bijvoorbeeld door 72.g7. Wit dacht echter dat 72.e7?? ook wel kon en toen kwam 72...Te6+!! "Check the checks", zou Large dan zeggen. Door het patgrapje is de partij plotseling remise! Er werden wat zetten herhaald met 73. Kf5 Re1 74. Kf6 Re6+ 75. Kg7 Re5 76. Kf6 en hier claimde Large remise. "Een zwaarbevochten halfje in een veelbewogen partij", zullen we maar zeggen.

Het was een essentieel halfje, want van degenen die een halfje achterstand hadden, won slechts Anne Haast. Zij mocht een barrage spelen tegen Large. De berichtgeving over de barrage was dramatisch te noemen; er werd helemaal niets over verteld. Slechts via het eerder genoemde Utrechtschaak vernam ik dat Large de barrage had gewonnen. Op de toernooisite is nu (22:45) het recentste artikel nog steeds het verslag van gisteren. De toernooisite is echt een regelrechte aanfluiting. Ik had graag dat de uitslagen ook officieel bekend waren gemaakt. 

Large deed het daarentegen prima. Hij kende een typisch toernooi: met wit won hij alle partijen, met zwart scoorde hij drie halfjes. Van de favorieten is Large de enige die zijn koppie erbij heeft gehouden. Bobbin had geen zin, Bok maakte te veel fouten en Kuipers zat te knoeien op het eind. Opmerkelijk vond ik de prestaties van "outsiders" als Lody Kuling, Tom Meurs en Eugene Riaan d'or. Kuling kwam nog geen barkruk voorbij, Meurs speelde ontstellend zwak en Riaan d'or wisselde goede partijen af met hele slechte. De nobody's wisten daardoor nog enigszins overeind te blijven op dit NK. Zelfs Henk-Jan Evengroen, de knuppel van het toernooi, wist op de valreep een halfje te scoren.

Uiteindelijk moet Large iets hebben gehad zoals in Dieren en Wenen, toen hij een goed toernooi afsloot zonder echt iets tastbaars. In Dieren behaalde hij geen norm, want er waren te weinig buitenlanders. In Wenen behaalde hij "slechts" een IM-norm, na een werelds toernooi. En nu ziet het ernaar uit dat hij niet eens naar het WK mag, dit vanwege de absurde eisen waaraan een WK-ganger moet voldoen. We laten Yge V. nogmaals aan het woord:

(Monique Stam): "Dat het EK [Hetzelfde geldt natuurlijk ook voor het WK, JdG] een toernooi zou zijn om ervaring op te doen, is een achterhaald principe zo heeft het bestuur vastgesteld. Als iemand naar het EK gaat moet er gewoon gepresteerd worden. Dan willen we dat Nederlandse deelnemers goed voor de dag komen. En bij dat uitgangspunt horen gewoon strengere eisen. Er zijn genoeg andere toernooien om ervaring op te doen."

"De eerste zin; Lees die nog eens een keer en probeer deze te begrijpen. Het lukt mij niet, omdat de zin niet klopt. Het was en is ee

n toernooi om ervaring op te doen, sowieso, altijd. Daarnaast dien je de zinsnede "het bestuur" met een korreltje zout te nemen. Eerlijker is het  om te lezen: "Het bestuurslid Jeugdzaken".

De tweede zin: Respectloosheid naar alle deelnemers die het geweldig hebben gedaan! Een trap na; schande.

De derde zin: Geen woorden (meer) voor: opnieuw een trap na.

De vierde zin:  Het is begrijpelijk dat een moeder van een van de toptalenten van de KNSB net even anders kijkt? Wil ze misschien het speciale van haar eigen zoon daarmee (onbewust, ga ik nog van uit) onderstrepen? Het zou zo maar kunnen, vrees ik. Strengere eisen voor een bestuurslidmaatschap zijn veel verstandiger.

De vijfde zin: Is incorrect:  het verschil zat hem nu net in die aantrekkelijkheid van het EK Jeugd. Zoals bleek uit de aanmeldingen, bood dat toernooi voor velen (evalueren !) de mogelijkheid om voor het eerst internationale ervaring op te doen tegen leeftijdsgenoten.

Ik was blij dat deze tekst van bestuurslid Stam mij pas onder ogen kwam nadat ik was vertrokken bij de bond. Ik had haar persoonlijk alle hoeken van het Bondsbureau laten zien :D"

Waar gaat het heen met het Nederlandse schaak?

Gerelateerde artikelen:

KNSB gaat af op NK; 15-09 2009